Miras, bir kişinin vefatından sonra bıraktığı malvarlığının kanunlara göre kimlere ve hangi oranlarda geçeceğini belirler. Vatandaşın en çok merak ettiği sorular: “Kardeşler mirası nasıl paylaşır?”, “Sağ kalan eş ne kadar alır?”, “Anne-baba da mirastan pay alır mı?” İşte adım adım yanıtlar:
Türk Medeni Kanunu’na göre miras paylaşımı belli zümrelere (derecelere) göre yapılır:
1️⃣ Birinci Zümre (Altsoy): Ölenin çocukları ve torunlarıdır.
- Çocukların her biri eşit pay alır.
- Bir çocuk ölmüşse, onun payı kendi çocuklarına (torunlara) eşit şekilde geçer.
2️⃣ İkinci Zümre (Anne-Baba ve Kardeşler):
- Ölenin çocuğu yoksa miras anne ve babasına geçer.
- Anne ve baba eşit pay alır.
- Anne-baba da ölmüşse, onların payları kardeşlere geçer.
3️⃣ Üçüncü Zümre (Büyükbaba-Büyükanne):
- Çocuk, torun, anne, baba, kardeş yoksa miras büyükanne ve büyükbabaya ve onların çocuklarına (hala, dayı, amca, teyze) geçer.
Evli olanlar için miras paylaşımında sağ kalan eşin payı ayrı hesaplanır:
- Çocuklar varsa: Eş mirasın 1/4’ünü, çocuklar kalan 3/4’ünü eşit paylaşır.
- Anne-baba varsa: Eş mirasın 1/2’sini, anne-baba veya kardeşler kalan yarısını paylaşır.
- Başka mirasçı yoksa: Eş mirasın tamamına sahip olur.
Örnek Senaryo:
- Miras bırakan kişinin eşi hayatta değil, iki çocuğu var: Ahmet ve Ayşe.
- Mirasın toplam değeri: 1.000.000 TL
Paylaşım:
- Ahmet: 500.000 TL
- Ayşe: 500.000 TL
Eğer Ahmet vefat etmiş olsaydı, onun payı çocuklarına (Ahmet’in çocukları) eşit olarak bölünecekti.
1) Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi):
Mirasçılar öncelikle noter veya sulh hukuk mahkemesinden “mirasçılık belgesi” alır. Bu belge kimin hangi oranda mirasçı olduğunu gösterir.
2) Anlaşmalı Paylaşım:
Mirasçılar kendi aralarında anlaşırsa, “miras taksim sözleşmesi” yaparak mirası aralarında bölebilirler.
3) Anlaşmazlık Durumu:
Mirasçılar anlaşamazsa “Mirasın Paylaştırılması Davası” açarak paylaşımın mahkeme tarafından yapılmasını talep edebilirler.
- Veraset ilamı almak: 1-2 hafta
- Miras paylaşımında anlaşmazlık: 6 ay – 2 yıl arasında sürebilir (mahkeme yoğunluğuna göre değişir)
- Muris muvazaası (mal kaçırma) davası: Daha uzun sürebilir (2-3 yıl)
Soru: Borçlar da mirasçılara geçer mi?
Cevap: Evet. Ölen kişinin borçları da mirasçılara geçer. Ancak mirasın reddi veyahut mirasın hükmen reddi yapılarak miras ve borçlar tamamen reddedilebilir.
Soru: Üvey çocuk miras alır mı?
Cevap: Evlat edinilmedikçe üvey çocuklar mirasçı sayılmaz.
Soru: Mirastan çıkarma mümkün mü?
Cevap: Evet. Ancak bu ancak belirli şartlarla ve/veya vasiyetname ile yapılabilir.
Miras paylaşımı hem maddi hem de duygusal olarak zor bir süreç olabilir. Hak kaybı yaşamamak için:
- Veraset ilamı mutlaka çıkarılmalı
- Mal paylaşımı noter veya mahkeme kararıyla yapılmalı
- Anlaşmazlık durumunda profesyonel destek alınmalı
Bu yazı genel bilgilendirme amaçlıdır. Somut olaylarınızda bir avukata danışmanız önerilir. Miras paylaşımı süreci duygusal olduğu kadar hukuki bir süreçtir. Haklarınızı bilmeniz, süreci daha az yıpratıcı hale getirir ve ileride hak kaybı yaşamanızı engeller. Biz de ATE Hukuk ve Hukuk Bürosu olarak tüm bu hukuki işlemlerde profesyonel destek sağlamaktayız.
